Η ορεινή περιοχή του Ζαγορίου είναι πλούσια σε πολιτιστική παράδοση, ιστορία και φυσική ομορφιά. Ανάμεσα στις γυμνές βουνοκορφές και τα κατάφυτα φαράγγια βρίσκονται δεκάδες μικρά χωριά, τα οποία χτίστηκαν τα τελευταία 300 χρόνια. Φτιαγμένα κυρίως από τοπική πέτρα, τα παραδοσιακά σπίτια του Ζαγορίου είναι απλές, ορθόγωνες κατοικίες, συχνά ισόγειες, με τετράριχτη στέγη καλυμμένη με πλάκες από σχιστόλιθο ή ψαμμόλιθο. Οι πιο εύπορες οικογένειες κατασκεύαζαν πολυώροφα σπίτια με πιο σύνθετες κατόψεις· όμως, ασχέτως κοινωνικής θέσης, τα σπίτια στο Ζαγόρι εκφράζουν μία αρχιτεκτονική αυστηρή, όπου ο διάκοσμος και το χρώμα απουσιάζουν. Αυτή η ξεχωριστή αρχιτεκτονική γλώσσα αποτελεί μέρος του Πολιτιστικού Τοπίου Ζαγορίου, το οποίο χαρακτηρίστηκε ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO το 2023.
Το γραφείο μας ανέλαβε την πλήρη ανακαίνιση και αποκατάσταση ενός παραδοσιακού σπιτιού στο Δίλοφο Ζαγορίου. Το κτήριο αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα Ζαγορίσιου σπιτιού, αποτελούμενο από μία κεντρική διώροφη κατοικία, ένα ξέχωρο βοηθητικό κτίσμα («μαγειριό») και περίκλειστη αυλή. Οι φέροντες τοίχοι διακρίνονται από μεγάλο πάχος, ενώ οι διαφορετικές τεχνοτροπίες της τοιχοποιίας υποδηλώνουν ότι έγιναν επεκτάσεις στο κτίσμα σταδιακά. Όπως συνηθίζεται στο Ζαγόρι, το σπίτι έχει αμυντική όψη, σαν φρούριο, με απότομους εξωτερικού τοίχους και μικρά ανοίγματα που κρατούν έξω το κρύο — αλλά και στο παρελθόν, τους εισβολείς. Ο νοτιοανατολικός προσανατολισμός του μεγιστοποιεί την έκθεσή του στον ήλιο.
Επανασχεδιασμένο ως εξοχική κατοικία, το κτήριο διατηρεί σε μεγάλο βαθμό την αρχική του διάταξη, με την κουζίνα, έναν αποθηκευτικό χώρο και έναν ξενώνα στο ισόγειο. Μία εσωτερική σκάλα οδηγεί στο πρώτο πάτωμα, όπου βρίσκεται το καθιστικό και τρία υπνοδωμάτια. Ο ξέχωρος βοηθητικός χώρος στην αυλή έχει μετατραπεί επίσης σε ανεξάρτητο ξενώνα. Όπως σε όλα τα έργα του Local Local, ακολουθήσαμε μία μεθοδολογία που συνδυάζει προσεκτική αποκατάσταση και νέο σχεδιασμό, σε μία προσπάθεια να διατηρήσουμε και να αναδείξουμε στοιχεία του παλιού, ενώ παράλληλα φέρνουμε σύγχρονες ανέσεις και περισσότερο χρώμα στον χώρο. Παραδοσιακά στοιχεία, όπως τα εντοιχισμένα ντουλάπια, διατηρήθηκαν. Σε κάποια υπνοδωμάτια τα κρεβάτια τοποθετούνται σε ξύλινες πλατφόρμες, ως αναφορά στα «μπάσσια», τα παραδοσιακά κρεβάτια της περιοχής που πλαισιώνουν συνήθως το τζάκι.
Εξισορροπώντας τη συνέχιση της παράδοσης με την ανανέωση, η κατοικία στο Δίλοφο θα είναι σύντομα έτοιμη να υποδεχτεί ένα νέο κεφάλαιο ζωής, με σεβασμό στην βαθιά ριζωμένη ιστορικότητα του χώρου και με ευαισθησία ως προς τη δημιουργία ζεστών και λειτουργικών χώρων που ταιριάζουν στον σύγχρονο τρόπο ζωής.